Wybielanie zębów - skuteczne metody dla wszystkich

Co chciałby/aby Pan/Pani zmienić w swoim uśmiechu? Kolor – 90% odpowiedzi. Śnieżnobiały uśmiech to symbol naszych czasów, znak rozpoznawczy człowieka nowoczesnego, spełnionego , zadowolonego z życia. Badania wykazały , że zęby to drugi zaraz po oczach obszar , na który zwracamy uwagę poznając nową osobę. Nie dziwi więc fakt , że wybielanie zębów zajmuje wysoką pozycję wśród usług oferowanych przez gabinety stomatologiczne Zabieg ten stanowi prostą i pewną metodę poprawy estetyki zębów. Stosowany jest jako samodzielna, minimalnie inwazyjna metoda terapeutyczna lub jako etap wstępny przed leczeniem estetycznym, mającym na celu sprostanie rosnącym wymaganiom pacjentów w zakresie estetyki.
Naturalny kolor zębów może występować w zakresie barwy białej przez szaroniebieską aż do żółtobrunatnej i jest uwarunkowany w dużym uproszczeniu intensywnością zabarwienia zębiny oraz grubością szkliwa. Barwa zębów ludzkich zależy również od zjawisk optycznych związanych z padającym światłem. Kły, które mają grubą warstwę zębiny, a dodatkowo leżą na załamaniu łuku zębowego zawsze są ciemniejsze niż pozostałe zęby w odcinku przednim.W zębie wyróżniamy trzy obszary , które różnią się zabarwieniem 1) obszar przyszyjkowy ( cienkie szkliwo) o największej intensywności zabarwienia żółtego 2)strefa środkowa 3) brzeg sieczny (przezierny) o odcieniu niebieskawym. W miarę starzenia się , na skutek ścierania się szkliwa i mineralizacji zębiny, zacierają się różnice pomiędzy poszczególnymi obszarami i zęby stają się ciemniejsze.
Zaburzenia barwy znane są w stomatologii od bardzo dawna. Są związane z działaniem czynników miejscowych i ogólnych, wywodzących się z organizmu lub pochodzących ze środowiska zewnętrznego oraz mogą dotyczyć całego uzębienia, grupy zębów, obejmować jeden ząb lub tylko niektóre obszary.
Przebarwienia zębów generalnie można podzielić na dwie grupy : przebarwienia zewnętrzne oraz wewnętrzne. Tym pierwszym łatwo zaradzić poddając się profesjonalnym zabiegom higienizacji w gabinecie stomatologicznym z uwagi na fakt , że przyczyną tych przebarwień jest osad i kamień spowodowany przyjmowaniem barwiących pokarmów, stosowaniem używek takich jak kawa, papierosy, herbata, czerwone wino oraz stosowanie leków, które w swoim składzie mają np. chlorheksydynę, a także niewystarczająca lub nieumiejętna higiena domowa.
W przypadku przebarwień wewnętrznych sprawa nie jest już taka prosta, gdyż ich przyczyny upatruje się w odkładaniu barwnika w tkankach zębów w trakcie ich rozwoju. Przebarwienia wewnętrzne najczęściej spowodowane są chorobami ogólnymi, wadami rozwojowymi zębów, przyjmowaniem leków najczęściej antybiotyków z grupy tetracyklin. Często spotyka się również przypadki fluorozy –czyli przewlekłego zatrucia fluorem kiedy to podaż fluoru w okresie rozwoju uzębienia jest zbyt duża. Charakterystycznym objawem jest występowanie białych plam na jednym , kilku lub w ciężkiej postaci na wszystkich zębach. Nie sposób zapomnieć o przebarwieniach zębów spowodowanych chorobami miazgi, często zęby martwe- po leczeniu kanałowym ulegają „ ciemnieniu” staję się szare i wyraźnie wyróżniają się na tle pozostałych zębów.
Zupełnie naturalnym zjawiskiem jest również „starzenie się zębów”, które wraz z wiekiem są coraz ciemniejsze w wyniku ścierania się szkliwa .
Paleta barw zębów z zaburzeniami koloru jest bardzo szeroka od żółtych , żółtobrunatnych, zielonych przez różowe do różnych odcieni szarości łącznie z brązem i czernią (przy ciężkich przebarwieniach po tetracyklinach)
Nie dziwi więc fakt, że wybielanie zębów stało się w wielu przypadkach złotym środkiem na rozwiązanie problemów estetycznych. Minimum inwazyjności = maksimum efektu.



Jaką metodę wybrać?

W zależności od etiologii przebarwień mamy do dyspozycji szereg metod wybielania dostosowany do konkretnego pacjenta.
Najbardziej powszechną metodą jest połączenie wybielania gabinetowego z wybielaniem nakładkowym prowadzonym przez pacjenta w domu. W świetle najnowszych przepisów, które wymagają stosowania preparatów o niższych niż dotychczas stężeniach jest to procedura dająca takie same bądź niekiedy lepsze efekty niż uzyskiwane przy preparatach o wysokim stężeniu przy jednoczesnym obniżeniu nadwrażliwości pozabiegowej. Warto podkreślić , że w każdym przypadku wybielanie musi przebiegać pod ścisłym nadzorem lekarza.
Procedura wybielania gabinetowego polega na aplikacji żelu wybielającego o odpowiednim stężeniu na zęby pacjenta po uprzednim zabezpieczeniu dziąseł , warg i policzków. Ważnym elementem tego zabiegu jest aktywacja żelu wybielającego światłem lampy. Zabieg trwa ok. 1,5 godziny i stanowi pierwszy etap wybielania zębów. Kolejny krok do utrwalenie efektu uzyskanego w gabinecie za pomocą wybielania nakładkowego prowadzonego przez pacjenta w domu, w zależności od preparatu może to być wybielanie w ciągu dnia lub w nocy. Nakładki są wykonywane indywidualnie z przeznaczeniem dla konkretnego pacjenta , idealnie dopasowują się do zębów co zmniejsza ryzyko wypłynięcia żelu i podrażnienia dziąseł jak w przypadku nakładek standardowych formowanych termicznie, które można nabyć w sklepach i drogeriach. W większości przypadków pożądany efekt uzyskuje się już po 3-4 aplikacjach preparatu do nakładek.
Alternatywną metodą jest rezygnacja z wybielania gabinetowego na rzecz dłuższego wybielania nakładkowego w domu. Nie zwalnia to jednak z obowiązku wizyt kontrolnych w trakcie stosowania preparatu by lekarz dentysta mógł ocenić kolor zębów, postępy wybielania oraz określić czas stosowania żelu. Przeciętny czas wybielania domowego to ok. 14-21 dni.
Powyższe metody są skuteczne w przypadkach gdy wybielaniu poddajemy zęby żywe. Ząb pozbawiony miazgi po leczeniu kanałowym wymaga zastosowania odmiennej techniki wybielania tzw. wybielania wewnętrznego. Podczas wizyty w gabinecie lekarz aplikuje preparat wybielający do wnętrza korony zęba oraz zamyka ubytek szczelnym opatrunkiem, wymiana żelu następuje po kilku dniach. W zależności od efektu wybielania potrzeba średnio 3-4 wizyt by ząb uległ rozjaśnieniu. Jeśli zajdzie taka potrzeba zabieg można powtórzyć

Jak to się dzieje?

Związkami aktywnymi w preparatach do wybielania zębów są nadtlenek wodoru (hydrogen peroxide HP)) i nadtlenek karbamidu (carbamide peroxide CP) to czynniki aktywne, które wybielają zęby. Obydwa nadtlenki rozpadają się na wolne rodniki. Te związki są bardzo silnie reaktywne, dzięki czemu po zetknięciu z powierzchnią zębów od razu przyłączają się do znajdujących się w strukturze zębów podwójnych wiązań węglowych, które są odpowiedzialne za większość przebarwień znajdujących się na zębach. Podczas procesu wybielania, podwójne wiązania węglowe albo rozpadają się zupełnie lub tworzą pojedyncze wiązanie węglowe. Te przekształcone cząsteczki stają się jaśniejsze, dzięki czemu zęby wyglądają na bielsze.

Jak przygotować się do zabiegu?

Podczas wizyty konsultacyjnej lekarz dentysta zakwalifikuje pacjenta do zabiegu, określi kolor zębów, oceni stan jamy ustnej, obecność ewentualnych ubytków, które wymagają zabezpieczenia przed wybielaniem, wykluczy aktywne stany zapalne , które mogą być przejściowym przeciwwskazaniem do wybielania.Warto skonstruować kompleksowy plan leczenia , w którym wybielanie przeprowadzimy przed planowanymi odbudowami protetycznymi czy wymianą wypełnień w odcinku przednim by kolor uzupełnień dostosować do koloru wybielonych zębów.Ważna kwestia to ustalenie oczekiwań pacjenta odnośnie ostatecznego koloru zębów, poinformowanie o szczegółach prowadzonego zabiegu oraz zaleceniach w trakcie i po wybielaniu. Konieczne jest poddanie się profesjonalnej higienizacji przez zabiegiem by osiągnąć maksymalny efekt i umożliwić prawidłowe działanie żelu wybielającego.

Jakie są przeciwwskazania do zabiegu wybielania?

Tak naprawdę nie ma poważnych, stwierdzonych klinicznie przeciwwskazań do stosowania preparatów wybielających. Ważne jest jednak aby pacjent poddający się zabiegowi był w dobrej kondycji zdrowotnej.
Bezwględnie wykluczone z zabiegu wybielanią są kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią. Przjściowym przeciwwskazaniem jest obecność próchnicy oraz aktywnych ostrych stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej. U pacjentów z silnym odruchem wymiotnym utrudnione może być stosowanie nakładek z żelem wybielającym, ale w wielu przypadkach silna motywacja pacjenta umożliwia przeprowadzenie zabiegu.

W Polsce pacjenci niepełnoletni nie mogą być poddawani zabiegowi wybielania. Podytkowane to jest względami natury prawnej.
Kluczową kwestią zarówno dla lekarza jak i pacjenta jest utrzymanie efektów zabiegu jak najdłużej co zatem robić, a czego unikać by cieszyć się śnieżnobiałym uśmiechem?
Zaczynamy już w pierwszym dniu. Przez cały okres wybielania a także 7-14 dni po wybielaniu obowiązuje nas tzw. biała dieta. Rezygnujemy ze wszystkiego co zostawia „kolorową plamę na białej koszuli”
Regularna higiena zarówno domowa jak i profesjonalna to klucz do sukcesu należy to bardzo wyraźnie podkreślić, wizyty w gabinecie powinny odbywać się nie rzadziej niż co 4 miesiące, również w przypadku zębów , które nie były wybielane. Nie wiedzieć czemu powszechne jest przekonanie ,że wystarczające jest usuwanie kamienia raz w roku. Nic bardziej mylnego. Zabieg higienizacji w gabinecie stomatologicznym daję nam solidne podstawny do utrzymania prawidłowej higieny w domu
Warto na stałe zrezygnować z palenia papierosów, picia dużej ilości czarnej kawy , herbaty ( również zielonej), czerwonego wina, coca coli oraz spożywania silnie barwiących produktów spożywczych , owoców, warzyw oraz przypraw – curry, kurkuma, trzeba również zwracać uwagę na skład spożywanych pokarmów gdyż do ich produkcji często używane są sztuczne barwniki, które łatwo przebarwiają zęby. Oczywiście spożywanie ograniczonych ilości wyżej wymienionych produktów jest zupełnie dozwolone i nie wpływa na barwę naszych zębów.
W zależności od stosowania się do powyższych zaleceń efekt wybielania utrzymuje się od 1 roku do kilku lat.

Magdalena Gortad
Lekarz stomatolog
Elektoralna Dental Clinic

Wybielanie zębów